*Przypominamy, ze Serwis nie ponosi odpowiedzialności za poprawność lub niepoprawność zamieszczanych przez użytkowników informacji. Jeżeli zauważysz błędy w tym opracowaniu napisz to w komentarzu Marta28: Pytania i odpowiedzi do pytan ktore podobno kiedys byly na na egzamin – część pisemna 1. Wg ustawy audyt wewnętrzny przeprowadza się na podstawie (ustawa): – rocznego planu audytu wewnętrznego JSFP. 1. Plan audytu przygotowuje audytor w porozumieniu z (ustawa): – kierownikiem jednostki. 2. Przed rozpoczęciem audytu audytor zawiadamia o przedmiocie i czasie trwania audytu (ustawa): – kierownika komórki organizacyjnej, w której przeprowadzany będzie audyt. 3. Sprawozdanie z przeprowadzonego audytu jest przekazywane (ustawa): – kierownikowi jednostki. 4. Organem administracji rządowej właściwym w sprawie koordynacji kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w JSFP jest (ustawa): – Minister Finansów. 5. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów zbiorcze sprawozdanie z funkcjonowania kontroli finansowej i audytu (ustawa): – co najmniej raz w roku. 6. Informacje niezbędne do sformułowania uwag i wniosków, które będą zawarte w sprawozdaniu z przeprowadzonego audytu audytor zamieszcza w (rozporządzenie): – aktach bieżących. 7. Kierownik komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnętrzny, może zgłosić8. na piśmie dodatkowe wyjaśnienia lub umotywowane zastrzeżenia (rozporządzenie): – w terminie 14 dni od daty otrzymania sprawozdania. 9. Audytor może przeprowadzić10. czynności sprawdzające, ustalenia poczynione w trakcie tych czynności zamieszcza w (rozporządzenie): – notatce informacyjnej. 11. „Racjonalne zapewnienie” jest to (standardy): – satysfakcjonujący poziom zaufania przy danych kosztach, korzyściach i stopniu ryzyka. 12. Audyt wewnętrzny przeprowadza się na podstawie rocznego planu opartego na (standardy): – analizie ryzyka. 13. W komórce audytu powinni być14. zatrudnieni audytorzy wew., którzy będą właściwie realizować15. (standardy): – roczny plan audytu. 16. Karta audytu wewnętrznego stanowi (karta audytu): – wytyczną dla funkcjonowania audytu oraz wskazówkę i pomoc w ocenie i w pracy audytu wewnętrznego. 17. Wg karty audytu wewnętrznego audytor (karta audytu): – nie jest odpowiedzialny za wykrywanie przestępstw, ale powinien posiadać- wiedzę pozwalającą mu zidentyfikować- znamiona przestępstwa. 18. Jaka jest najlepsza metoda do wykrycia znamion przestępstwa (Czerwiński): – CAATs’ – programy komputerowe wykorzystywane w audycie, – testy zgodności – badanie systemów kontroli wew., – bezpośrednie badanie dokumentów – badanie wiarygodności, – wywiady, – obserwacja zachowań osób podejrzanych, – procedury (metody) analityczne. 19. Wg karty audytu audytor wewnętrzny jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega (karta audytu): – tylko przepisom prawa. 20. Wg karty audytu audytor (karta audytu): – nie jest odpowiedzialny za procesy zarządzania ryzykiem i procesy kontroli wewnętrznej w jednostce, ale poprzez swoje badanie, wnioski i uwagi wspomaga kierownika jednostki we właściwej realizacji tych procesów. 21. Sprawozdanie audytor wewnętrzny przekazuje kierownikowi komórki, w której jest przeprowadzany audyt (rozporządzenie): – po odbyciu narady zamykającej. 22. Standardy audytu wew. to (standardy): – wytyczne oraz pomoc w organizacji, pracach i ocenie AW. 23. Czy audytor jest odpowiedzialny za audytowany obszar, procesy poddane audytowi (karta): – nie. 24. Przez jaki okres audytor nie powinien oceniać25. działalności jednostki, za którą był uprzednio odpowiedzialny (standardy): – co najmniej 24 m-ce. 26. Czy audytor musi, czy może przeprowadzać27. czynności sprawdzające (standardy, rozporządzenie): – może, – powinien, o ile zachodzi taka potrzeba. 28. Gdzie zamieszcza się informacje z czynności sprawdzających (standardy, rozporządzenie): – w notatce informacyjnej, którą audytor przekazuje KJ i KJA, a następnie umieszcza w aktach bieżących. 29. Obszar audytu to (standardy): – każdy obszar działania jednostki, w obrębie którego audytor wyodrębnił obszary ryzyka do przeprowadzenia zadania audytowego. 30. Obszar ryzyka to (standardy): – procesy, zjawiska lub problemy wymagające przeprowadzenia audytu wew. 31. Audytor wewnętrzny w zakresie wykonywania swoich zadań współpracuje z (karta): – audytorami zewnętrznymi, w tym w szczególności z kontrolerami NIK. 32. Do przeprowadzenia audytu uprawnia imienne upoważnienie wystawione przez (ustawa): – kierownika jednostki. 33. W trakcie realizacji zadania audytowego audytor (standardy): – może odbywać- narady z pracownikami komórki, w której przeprowadzany jest audyt wewnętrzny. 34. Sprawozdanie z przeprowadzenia audytu zawiera (rozporządzenie): – zakres przedmiotowy zadania audytowego. 35. O podjętych działaniach naprawczych KJ informuje (ustawa): – audytora wewnętrznego. 36. Celem audytu jest ustalenie, czy zaplanowane rezultaty programu realizowanego przez jednostkę zostały osiągnięte. Pierwszy krok w realizacji tego audytu to (Czerwiński): – identyfikacja podstaw prawnych audytowanego programu. 37. Audytor opracowuje plan (standardy): – roczny („planowanie przeprowadza się w okresach rocznych”). 38. Sygnały wczesnego ostrzegania to (Czerwiński): – dane, wskaźniki i informacje z różnych źródeł, które zwracają uwagę kierownictwa na zmieniające się ryzyka i ich potencjalny wpływ na organizację. Informują kierownictwo o konieczności podjęcia działania. 39. Ryzyko detekcji to (Czerwiński): – ryzyko, że przeprowadzone przez audytora testy nie wykryją błędów o znaczącej istotności. 40. Ryzyko kontroli to (Czerwiński): – ryzyko wystąpienia sytuacji, w której istniejący system kontroli wewnętrznej nie zapobiegnie lub nie wykryje błędu o znacznej wartości. 41. Ryzyko wrodzone – wewnętrzne – to (Czerwiński): – ryzyko wystąpienia błędu o znacznej istotności przy założeniu, że system kontroli wewnętrznej nie funkcjonuje. 42. Analiza regresji to: – analiza trendu. 43. Analiza wskaźnikowa obejmuje: – analizę danych pochodzących ze sprawozdań finansowych. 44. Która z czynności nie jest reakcją na ryzyko: – innowacyjność- . 45. Sprawozdanie z zadania audytowego przechowywane jest (rozporządzenie): – w aktach bieżących. 46. Przygotowując plan audytu audytor (rozporządzenie): – ustala kolejność- obszarów ryzyka biorąc pod uwagę stopień ich ważności oraz – uwzględnia czynniki organizacyjne. 47. Audyt poza planem można przeprowadzić48. (ustawa, rozporządzenie): – w razie zmiany czynników organizacyjnych, – w szczególnie uzasadnionych przypadkach, – na wniosek kierownika jednostki (również w uzasadnionych przypadkach). 49. Czy roczny plan przeprowadzania oceny przestrzegania standardów kontroli i AW przygotowywany przez GIAW jest zatwierdzany przez MF (ustawa): – tak. 50. Należyta staranność51. audytora to (standardy): – takie posługiwanie się posiadaną wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem, aby uzyskać- kompetentną ocenę procesu lub stanu. Do wniosków audytor winien dochodzić- po przeprowadzeniu wszechstronnych analiz, ocen i dyskusji z kompetentnymi pracownikami jednostki. 52. Czy nadzór właścicielski jest zdefiniowany w standardach: – nie (prawdopodobnie nie). 53. Audytor wewnętrzny: – ma prawo wglądu do dokumentów i innych materiałów związanych z funkcjonowaniem komórki, w której przeprowadzany jest audyt, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych (rozporządzenie), – musi mieć- zagwarantowany nieograniczony dostęp do wszelkich dokumentów, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich pracowników oraz wszelkich innych źródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu (standardy). 54. Stałe akta obejmują (rozporządzenie): – akty normatywne oraz inne akty prawne związane z zakresem działania jednostki oraz regulujące jej funkcjonowanie, – dokumenty zawierające opis procedur kontroli, w tym kontroli finansowej imające wpływ na system kontroli finansowej, – plany audytu wewnętrznego, – inne informacje mogące mieć- wpływ na przeprowadzenie audytu i analizę ryzyka. 55. Standardy audytu dzielą się na (standardy): – ogólne – organizacja, – szczegółowe – wykonywanie zawodu, – szczegółowe – realizacja AW. 56. Plan strategiczny (standardy): – jest zalecany, ale nie jest obowiązkowy. 57. W sytuacji gdy część58. zagadnień jest niezrozumiała dla Kierownika JA to: – zmieniamy tę część- sprawozdania, która jest niezrozumiała w taki sposób aby stała się jasna. 59. W jakim celu GIAW zbiera roczne plany audytu JSFP: – w celu usprawnienia prac audytu. 60. Program i harmonogram audytu można zmienić61. (rozporządzenie): – tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach w porozumieniu z kierownikiem jednostki. 62. Skład RM proponuje (Konstytucja): – Prezes RM. 63. Członków RM powołuje na wniosek Prezesa RM (Konstytucja): – Prezydent RP. 64. Przydzielenie ministerstwa ministrowi następuje w drodze: – rozporządzenia Prezesa RM. 65. Utworzenie, zniesienie lub przekształcenie ministerstwa następuje w drodze: – rozporządzenia RM. 66. Kiedy gospodarka finansowa prowadzona jest na podstawie projektu ustawy budżetowej (Konstytucja): – gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego. 67. Deficytu budżetowego nie można pokrywać68. (Konstytucja): – przez zaciąganie zobowiązań w centralnym banku państwa (NBP). 69. Dochodami JST są (Konstytucja): – dochody własne, – subwencje ogólne, – dotacje celowe z budżetu państwa. 70. Przedstawicielem rządu w terenie jest: – wojewoda. 71. Administracja niezespolona podlega: – bezpośrednio ministrom lub innym organom centralnym (w ograniczonym zakresie wojewodzie). 72. Administracja zespolona podlega: – wojewodzie. 73. Zwierzchnikiem (koordynatorem) administracji rządowej na szczeblu centralnym i terenowym jest: – Prezes RM. 74. Uznanie administracyjne polega na: – uprawnieniu administracji do kształtowania skutków lub stanu prawnego w ramach swobody pozostawionej przez przepisy prawa i w ramach obowiązujących reguł postępowania (proceduralnych). 75. Decyzja nie wymaga uzasadnienia gdy: – uwzględnia ona w całości żądanie strony, chyba że decyzja rozstrzyga sporne interesy stron albo została wydana na skutek odwołania. Od uzasadnienia można odstąpić- również ze względu na interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny. 76. Decyzja jest ostateczna gdy: – 77. Decyzję ostateczną można uchylić78. gdy: – 79. odmowa wydania zaświadczenia wydawana jest w formie: – postanowienia, na które przysługuje zażalenie. 80. Dyspozycja środkami pieniężnym JST: – oddzielona jest od jej kasowego wykonania. 81. Wolna konkurencja: – to duża ilość- niewielkich przedsiębiorstw, z których żadne nie wywiera większego wpływu na sytuację rynkową, przy biernej roli państwa. 82. Monopol (duopol): – forma rynku, na którym działa jeden (dwóch) sprzedawca przy nieograniczonej liczbie nabywców (trust, koncern). 83. Oligopol to: – model rynku, na którym występuje niewielka liczba (2-5) producentów, których decyzje cenowe są wzajemnie uzależnione (decyzje odnośnie ceny podejmuje najczęściej największy z producentów, lub jest ona podejmowana wspólnie – kartel, syndykat). 84. Cykl koniunkturalny: – polega na wahaniach wielkości produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji, – składa się z 4 faz: kryzys (recesja), depresja, ożywienie, rozkwit. 85. Przychód całkowity: – to suma iloczynów ilości sprzedanych produktów i uzyskanych za nie cen. 86. Przychód przeciętny: – to relacja przychodu całkowitego uzyskanego ze sprzedaży produktu do ilości sprzedanych jednostek. 87. Co to jest koszt krańcowy: – jest to dodatkowy koszt (przyrost kosztu całkowitego) poniesiony w wyniku zwiększenia produkcji (sprzedaży) o jednostkę produktu. 88. Prawo malejących przychodów (prawo malejącego produktu marginalnego): – sytuacja, w której każda dodatkowa jednostka czynnika zmiennego daje coraz mniejsze przyrosty produkcji. 89. Korzyści skali: – obniżenie kosztu produkcji jednostki danego dobra poprzez zwiększenie produkcji. 90. Krzywa A. Laffera: – obrazuje związek między stawkami podatków a dochodami państwa z tego tytułu, – pokazuje wielkość- wpływów podatkowych państwa odpowiadających różnym możliwym stopom opodatkowania, – zwiększenie stawek podatkowych ponad określony punkt powoduje zmniejszenie wpływów z tytułu podatków. 91. Deprecjacja (aprecjacja) pieniądza: – zmniejszenie (zwiększenie) siły nabywczej pieniądza. 92. Dewaluacja (rewaluacja) pieniądza: – interwencja NBP powodująca obniżenie (podwyższenie) wartość- pieniądza. 93. Annuitet (?): – strumienie jednakowych płatności, operacje finansowe polegające na serii rat płatności o jednakowej wysokości. 94. Dźwignia operacyjna: – umożliwia osiąganie korzyści drogą powiększenia sprzedaży dzięki stałości części kosztów. 95. Dźwignia finansowa: – umożliwia uzyskanie dodatkowych korzyści finansowych w wyniku zaangażowania kapitałów obcych. 96. Co to są zyski niepodzielne: – stanowią tę część- zysków po opodatkowaniu, która zostaje zainwestowana w przedsiębiorstwie, a nie przeznaczona na wypłatę dywidend dla akcjonariuszy. 97. Jednostka budżetowa: – państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna, której dochody i wydatki są objęte planem budżetowym w pełnej wysokości (zgromadzone przez nią dochody są odprowadzane do budżetu, a ponoszone przez nią wydatki finansowane są z budżetu państwa), – nie posiada osobowości prawnej, – podstawą gospodarki finansowej są plany dochodów i wydatków, 98. Zakład budżetowy: – to samodzielna, nie posiadająca osobowości prawnej, państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna, prowadząca działalność- na zasadzie odpłatności, pokrywając swoje wydatki z własnych przychodów, – działa w sferach społecznie użytecznych, mało opłacalnych dla podmiotów prywatnych (stołówki, przedszkola, domy wczasowe, centra kształcenia kadr), – stosowany zarówno dla realizacji zadań państwowych jak i samorządowych, – tworzony jest przez: ministrów, kierowników urzędów centralnych lub wojewodów, organy stanowiące JST, – podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy, obejmujący przychody i wydatki stanowiące koszty działalności oraz stan środków obrotowych i rozliczenia z budżetem, – mogą otrzymywać- : dotację przedmiotową, podmiotową, celową (na dofinansowanie kosztów inwestycji) oraz jednorazową dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe, – łączna kwota dotacji nie może przekroczyć- 50% wydatków, – nie ma wymogu zakładania rachunku bankowego w NBP, wybór banku musi być- dokonany w oparciu o przepisy ustawy o zamówieniach publicznych. 99. Gospodarstwo pomocnicze: – to wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część- jej podstawowej działalności lub działalność- uboczna, pokrywająca koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych (gospodarstwa rolne, hotele pracownicze, kasyna), – jest tworzone przez kierownika jednostki budżetowej po uzyskaniu zgody ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody, zarządu JST, – podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, wydatki, rachunek wyników, stan środków obrotowych i rozliczenia z budżetem, – może otrzymać- dotację przedmiotową oraz dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe, – sprzedaż usług na rzecz macierzystej jednostki budżetowej dokonuje według kosztów własnych, – wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku. 100. Środki specjalne: – to środki finansowe gromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych, którymi dysponuje jednostka budżetowa, – pochodzą z części działalności podstawowej lub z działalności ubocznej, – tworzone są na podstawie ustaw lub uchwał organów stanowiących JST, – realizowane są w oparciu o metodę kasową (w terminie ich zapłaty lub wpływu na rachunek), – ze środków tych finansowane są: wynagrodzenia i składniki naliczane od wynagrodzeń (nagrody jubileuszowe, odprawy, wynagrodzenia dodatkowe), wydatki inwestycyjne (zakup samochodów, komputerów), – nadwyżka pomiędzy planowaną wielkością a faktycznym stanem jest wpłacana do budżetu państwa w wysokości 18,5%, – dla środków specjalnych opracowuje się plan finansowy obejmujący przychody i wydatki. 101. Fundusze: – są formą powiązania określonego rodzaju wydatków z określonym rodzajem dochodów (Fundusz pracy, PFRON, Fundusz Alimentacyjny), – finansują zadania państwowe, – tworzone są na podstawie ustaw, – ich gospodarka finansowa prowadzona jest na podstawie rocznych planów stanowiących załączniki do ustaw budżetowych, 102. Dochody JST: · dochody własne, subwencje ogólne, dotacje celowe z budżetu państwa (Konstytucja), · wg ustaw: – gminy: podatki i opłaty, dochody z majątku, subwencja ogólna z budżetu państwa, wpływy z samoopodatkowania mieszkańców, spadki, zapisy, darowizny, – powiatu: udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, dochody powiatowych jednostek budżetowych, dochody z majątku, spadki, zapisy, darowizny, odsetki od środków na rachunkach bankowych, odsetki i dywidendy od wniesionego kapitału, – województwa: subwencja wyrównawcza,. 103. Przychody i rozchody JST: – przychody mogą pochodzić- : ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych, z prywatyzacji majątku JST, ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych, z otrzymanych pożyczek i kredytów, – rozchodami są: spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych oraz inne operacje finansowe, udzielone pożyczki. 104. Wydatki JST ponoszone są na: – gminy – zadania własne, zadania zlecone, zadania realizowane na podstawie porozumień, – powiatu – zadania publiczne o charakterze ponadgminnym, wykonywanie zadań określonych w ustawach, zadania realizowane na podstawie porozumień, – województwa – wykonywanie zadań określonych ustawami. 105. Źródłami pokrycia deficytu i długu JST są: – sprzedaż papierów wartościowych, – kredyty zaciągane w bankach krajowych, – pożyczki, – prywatyzacja majątku, – nadwyżki budżetu z lat poprzednich. 106. Łączna kwota długu JST na koniec roku budżetowego nie może przekraczać107. : – 60% dochodów tej jednostki w tym roku budżetowym. 108. Łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych i ewentualnych strat wynikających z poręczeń i gwarancji nie może przekroczyć109. : – 15% planowanych na ten rok budżetowy dochodów JST. 110. Uchwała budżetowa JST obejmuje: – dochody i wydatki oraz przychody i rozchody jednostki, – przychody i rozchody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych oraz funduszy celowych. 111. Organ stanowiący JST może odwołać112. : – 113. Tryb prac nad projektem budżetu określa: – organ stanowiący – rada gminy, powiatu, sejmik województwa. 114. Projekt budżetu opracowuje i przedstawia do uchwalenia: – wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa. 115. Projekt uchwały budżetowej należy przedstawić116. najpóźniej do: – 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy – RIO (celem zaopiniowania) i organowi stanowiącemu. 117. Uchwałę budżetową należy uchwalić118. najpóźniej do: – 31 marca roku budżetowego (do tego czasu obowiązuje projekt budżetu). 119. Sejm (RM) nie może wpływać120. na zmianę budżetu: – gminy. 121. Księgi rachunkowe obejmują: – dziennik, – księgę główną, – księgi pomocnicze, – zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej i kont pomocniczych, – wykaz składników aktywów i pasywów – inwentarz. 122. Dziennik zawiera: – chronologicznie ujęcie zdarzeń jakie nastąpiły w danym okresie. 123. Zapisy w dzienniku muszą być124. : – kolejno numerowane, – sumy zapisów muszą być- liczone w sposób ciągły. 125. Konta księgi głównej zawierają: – zapisy o zdarzeniach w ujęciu systematycznym. Zdarzenia te muszą być- uprzednio lub równocześnie ujęte w dzienniku wg zasady podwójnego zapisu (ujęcie systematyczne). 126. Zestawienie obrotów i sald księgi głównej: – sporządza się na koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca. 127. Zestawienie obrotów i sald ksiąg pomocniczych: – sporządza się co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. 128. Zestawienie sald inwentaryzowanej grupy składników: – sporządza się na dzień inwentaryzacji. 129. Dowód księgowy (dowód źródłowy) jest to: – dokument normatywno-prawny potwierdzający dokonanie operacji gospodarczej (np. zakup) lub finansowej (np. wypłata) w określonym miejscu i czasie. Określa powstałe zdarzenia pod względem podmiotowym i przedmiotowym. 130. Dowód księgowy powinien zawierać131. co najmniej: – określenie rodzaju dowodu i jego numer identyfikacyjny, – określenie stron dokonujących operacji, – opis operacji i jej wartość- , – datę dokonania operacji (ewentualnie datę sporządzenia dowodu), – podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów, – dekretację. 132. Dowody księgowe powinny być133. : – rzetelne, – kompletne, – wolne od błędów rachunkowych. 134. Księgi rachunkowe otwiera się: – na dzień rozpoczęcia działalności (wystąpienie pierwszego zdarzenia wywołującego skutki finansowe lub majątkowe), – na początek każdego następnego roku obrotowego, – na dzień zmiany formy prawnej, – na dzień połączenia spółek (niekoniecznie) lub podziału spółki, – na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia postępowania upadłościowego. 135. Księgi rachunkowe zamyka się: – na dzień kończący rok obrotowy, – na dzień zakończenia działalności (likwidacja, upadłość- , sprzedaż), – na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej, – na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia, – na dzień poprzedzający postawienie jednostki w stan likwidacji lub upadłości, – na dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami. 136. Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na: – nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących księgi rachunkowe. 137. Księgi rachunkowe powinny być138. : – rzetelne, bezbłędne, sprawdzalne i prowadzone na bieżąco. 139. Inwentaryzacja to: – porównanie danych zawartych w księgach rachunkowych ze stanem rzeczywistym przed ich ujęciem w sprawozdaniu finansowym. 140. Terminy inwentaryzacji: – dla składników aktywów – rozpoczyna się nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a kończy nie później niż 15 dnia roku następnego, – dla zapasów objętych ewidencją ilościowo-wartościową – raz na dwa lata, – dla środków trwałych, środków trwałych w budowie znajdujących się na terenie strzeżonym – raz na cztery lata. 141. Rozliczenie różnic inwentarzowych należy dokonać142. : – w księgach tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. 143. Księgi rachunkowe przechowuje się przez okres: – 5 lat. 144. Karty wynagrodzeń pracowników, dowody księgowe dotyczące wieloletnich inwestycji rozpoczętych, pożyczek, kredytów, umów handlowych, roszczeń, dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości, dokumenty inwentaryzacyjne przechowuje się przez okres: – 5 lat. 145. Dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji przechowuje się: – rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji. 146. Dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej przechowuje się: – do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej niż do dnia rozliczenia osób, który powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną. 147. Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają: – trwałemu przechowywaniu. 148. Aktywa to: – kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, które powstały w wyniku przeszłych zdarzeń i spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. 149. Środki trwałe to, wg ustawy o rachunkowości, rzeczowe aktywa i zrównane z nimi o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności: – dłuższym niż rok (zużywają się stopniowo, a nie w jednym cyklu produkcyjnym). 150. Sprawozdanie finansowe jednostki organu wieloosobowego podpisują: – wszyscy członkowie tego organu oraz osoba prowadząca księgi rachunkowe (główny księgowy – skarbnik). 151. Roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu prze organ zatwierdzający: – nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. 152. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuującej działalność153. powinno nastąpić154. : – w ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy. 155. Co to jest bilans: – podstawowe sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa, – prezentuje stan majątku i źródła jego finansowania na dany moment, – zestawienie wszystkich posiadanych przez firmę składników majątku (aktywów) oraz źródeł ich finansowania (pasywów), – umożliwia obserwację płynności aktywów i prognozowanie przyszłej zdolności płatniczej. 156. Wg Ustawy o Rachunkowości zmiana zasad amortyzacji: – 157. Zaangażowanie środków to wg Ustawy o Finansach Publicznych: – 158. Finanse publiczne: – są wyrazem stosunków społecznych i ekonomicznych powstających w trakcie procesów gromadzenia dochodów i przychodów oraz dokonywania wydatków i rozchodów na cele publiczne, – pełnią funkcje ekonomiczne (fiskalna, redystrybucyjna, stymulacyjna) i polityczne. 159. System finansów publicznych: – jest to ogół zasad i instytucji stanowiących podstawę dokonywania publicznych operacji finansowych funkcjonujących w danym czasie w danym państwie na podstawie prawa finansowego. 160. Skarb państwa: – to określone prawa majątkowe państwa jako podmiotu uprawnień i obowiązków majątkowych, uczestnika obrotu cywilnego i działalności gospodarczej oraz zarządu mieniem państwa, prowadzącym ewidencję majątku ogólnonarodowego. 161. Budżet państwa: – plan finansowy obejmujący dochody i wydatki oraz przychody i rozchody państwa, uchwalany przez Sejm na okres roku kalendarzowego w formie ustawy budżetowej, – ma znaczenie polityczne, ekonomiczne i prawne, – jest jednocześnie: aktem decyzji politycznej, zasobem środków pieniężnych, planem, formą publicznej gospodarki finansowej oraz aktem prawnym, – 162. Budżet JST: – roczny samorządowy plan finansowy, zatwierdzany w formie uchwały budżetowej przez jednostkę stanowiącą ST i wykonywany przez zarząd. 163. Gospodarka budżetowa: – to działalność- finansowa polegająca na gromadzeniu i wydatkowaniu środków finansowych na cele publiczne, dokonywana na podstawie ustaw i uchwał budżetowych. 164. Prawo budżetowe: – ogół norm prawno-finansowych dotyczących struktury gospodarki budżetowej, ogólnych zasad budżetowych, form organizacyjnych gospodarki budżetowej, klasyfikacji budżetowej, procedury budżetowej, odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny budżetowej oraz problematyki zarządzania długiem publicznym. 165. Prowizorium budżetowe: – akt prawny o charakterze wyjątkowym, określający dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok. 166. Podstawowe zasady budżetowe to: – jawności – umożliwia kontrolę nad wydatkami publicznymi, – jedności – oznacza postulat sporządzania budżetu w jednym dokumencie prawnym i przeznaczenie całości dochodów na pokrycie całości wydatków budżetowych, – zupełności (powszechności) – oznacza postulat włączenia do budżetu w pełnych kwotach wszystkich dochodów i wydatków (budżetowanie brutto), – równowagi budżetowej – oznacza konieczność- dostosowania ogólnej kwoty wydatków do ogólnej kwoty dochodów, – szczegółowości – to postulat ujmowania dochodów i wydatków z podziałem na grupy rodzajowe wg ustalonej klasyfikacji. 167. Zasady budżetowe: – mają na celu zapewnienie prawidłowej realizacji funkcji budżetu. 168. Środki publiczne dzielimy na: – dochody publiczne – mają charakter kasowy, – bezzwrotne środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, – przychody. 169. Do dochodów budżetu państwa zaliczamy: – podatki i opłaty, – cła, – wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, – wpłaty z zysku NBP, – dywidendy, – wpłaty nadwyżek środków obrotowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych, – opłaty od poręczeń i gwarancji udzielanych przez Skarb Państwa, – odsetki od środków na rachunkach bankowych jednostek budżetowych, – odsetki od lokat terminowych zgromadzonych na rachunku NBP, – odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek, – grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, – spadki, zapisy, darowizny. 170. Wydatki możemy podzielić171. na: – wydatki bieżące – subwencje ogólne dla JST, dotacje, wynagrodzenia i uposażenia oraz składniki od nich naliczane, inne świadczenia na rzecz osób fizycznych, zakup towarów i usług, wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych, – wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, – wydatki majątkowe, – wydatki przeznaczone na realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały, – subwencję ogólną dla JST, – subwencję dla partii politycznych, – wydatki związane z pełnieniem przez państwo funkcji: obrony narodowej, administracji i wymiaru sprawiedliwości, – wydatki związane z realizacją celów społecznych: oświata, kultura, ochrona zdrowia, – wydatki wynikające z pełnienia przez państwo funkcji interwencyjnych w gospodarce. 172. Dotacja budżetowa: – przekazywana jest w celu uzupełnienia brakujących środków, a finansowanie lub dofinansowanie działalności mającej znaczenie dla interesu publicznego, określona jednostronnie, w ściśle oznaczonej wysokości, o charakterze bezzwrotnym i bezpłatnym. 173. Subwencja ogólna: – to świadczenie o charakterze bezzwrotnym i bezpłatnym, mające charakter powszechny, uniwersalny, finansujące wszystkie JST na tych samych zasadach i warunkach. 174. Rezerwy budżetowe dzielimy na: – ogólne – przeznaczone na wydatki nieprzewidziane i nadzwyczajne, – celowe – tworzone na wydatki, których podziałów i wielkości nie można ustalić- w okresie opracowywania budżetu oraz których źródłem są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych. 175. Dług publiczny: – to zobowiązania podmiotów sektora publicznego z tytułu: wyemitowanych papierów wartościowych, zaciągnięcia pożyczek i kredytów, wymagalnych zobowiązań, przyjętych depozytów, – oznacza niedobór środków finansowych w gospodarce, – nie może przekroczyć- 60% PKB, – ograniczenie może nastąpić- poprzez: podniesienie podatków, sprzedaży obligacji lub bonów skarbowych, prywatyzację, emisję dodatkowych pieniędzy. 176. Deficyt budżetowy: – to ujemna różnica pomiędzy dochodami a wydatkami budżetowymi, – jest finansowany w wyniku: sprzedaży skarbowych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek, prywatyzacji, nadwyżki budżetu z lat ubiegłych, – nie powinien przekraczać- 3% PKB. 177. PKB to: – wartość- wypracowanego w granicach danego kraju i w danym czasie dochódu obywateli i cudzoziemców zatrudniających swoje czynniki produkcji w tym kraju. 178. Podatki to: – przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia pieniężne o charakterze ogólnym i pieniężnym pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa w celu uzyskania dochodów na pokrycie wydatków. 179. System podatkowy: – powinien się charakteryzować- : pewnością, równością, dogodnością, wydajnością, elastycznością oraz taniością. 180. Bony skarbowe: – to krótkoterminowe papiery wartościowe, oferowane do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywane wg wartości nominalnej, po upływie okresu, na jaki został wyemitowany. Są to papiery wartościowe na okaziciela, sprzedawane i odkupywane przez MF w drodze przetargów organizowanych przez NBP. Termin spłaty bonów skarbowych wynosi od 1 do 52 tygodni. 181. Obligacje skarbowe: – to papiery wartościowe oferowane do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowane w postaci odsetek lub dyskonta i wykupywane po upływie określonego terminu, który nie może być- krótszy niż 1 rok. mogą być- emitowane przez Skarb Państwa lub ST. 182. Bony komunalne: – krótkoterminowe papiery dłużne emitowane przez JST, o okresie zapadalności nie przekraczającym 1 roku. 183. Obligacje komunalne: – papiery wartościowe emitowane przez JST, w których emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Są emitowane na cele związane z rozwojem gospodarczym (budowa dróg, oczyszczalni ścieków itp.). 184. NBP: – to centralny bank państwa, – przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej, – odpowiada za wartość- pieniądza polskiego, – sprawuje nadzór nad działalnością banków komercyjnych poprzez Komisję Nadzoru Bankowego, której przewodniczy prezes NBP, – jego organami są: Prezes (wybierany przez Sejm na wniosek Prezydenta na okres 6 lat), RPP (przewodniczący – Prezes NBP, członkowie powoływanie na okres 6 lat w równej liczbie przez Prezydenta, Sejm i Senat), Zarząd NBP. – pełni 3 podstawowe funkcje: banku emisyjnego, centralnego banku państwa, banku banków, – drukiem banknotów zajmuje się Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych, a wytwarzaniem monet – Mennica Państwowa. 185. Minister Finansów: – naczelny organ wykonawczy z zakresu administracji finansowej, – inicjuje politykę finansową państwa i koordynuje publiczną działalność- finansową, a w szczególności: opracowuje bilans finansowy państwa i bilans płatniczy oraz budżet państwa, kontrola skarbowa, przygotowuje założenia polityki pieniężnej, ustala zasady i warunki emisji papierów wartościowych, udzielania kredytów, ustala kursy walutowe zasady realizacji polityki dewizowej i celnej, – aparatem wykonawczym MF są: Ministerstwo Finansów oraz urzędy i izby skarbowe. Skarbnik: – jest częścią organu wykonawczego JST, – jest powoływany i odwoływany na wniosek przewodniczącego zarządu przez radę (sejmik), – uczestniczy w pracach zarządu bez prawa głosu, – do jego obowiązków należy: właściwe zorganizowanie sporządzania, przyjmowania, obiegu, gromadzenia i kontroli dokumentów, bieżące prowadzenie księgowości. Absolutorium to: – forma akceptacji pracy RM polegająca na wyrażeniu jej wotum zaufania przez Sejm. Dyscyplina budżetowa to: – obowiązek przestrzegania zasad legalności i gospodarności określonych przez prawo w toku publicznej gospodarki finansowej, w szczególności działalności budżetowej. Kary za naruszenie dyscypliny budżetowej to: – upomnienie, – nagana, – kara pieniężna, – zakaz pełnienia funkcji publicznych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. 151. KKW (Czerwiński): – to dokument roboczy zawierający otwarte lub zamknięte pytania zadawane przez audytora KJ i pracownikom jednostki dotyczące systemu kontroli wewnętrznej. 152. Kwestionariusz samooceny (Czerwiński): – jest wypełniany samodzielnie przez KJA, pytania w nim zawarte dotyczą ryzyk jakie są związane z działalnością JA. 153. Lista kontrolna (Czerwiński): – pomaga w ujednoliceniu uzyskanych informacji, – zapewnia standardowe podejście do przeprowadzanego badania, – zapobiega pominięciu w badaniu istotnych kontroli lub przewidywalnych faktów, – zapewnia transfer wiedzy między audytorami. 154. Ścieżka audytu (Czerwiński): – to dokument zawierający przejrzysty opis przepływów finansowych, ich dokumentację i kontrole. Umożliwia śledzenie kolejnych faz rejestrowania pojedynczej transakcji. 155. Ryzyko utracenia korzyści (Czerwiński): – ryzyko utracenia szansy na uzyskanie lepszych produktów, usług lub oszczędności. 156. Istotność157. (Czerwiński): – to iloczyn prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia oraz jego wpływu na organizację (potencjalnej straty). 158. Macierz ryzyka: – wykorzystywana na etapie planowania i programowania zadania audytowego. Ryzyka ujęte w sprawozdaniu nie muszą się pokrywać- z tymi, które opisujemy w sprawozdaniu, jeżeli nie zostaną udowodnione. 159. Mapa ryzyka (Czerwiński): – to zestawione, w formie tabeli, ryzyka, jakie audyt wewnętrzny zidentyfikował w trakcie wykonywania zadania audytowego. Jest sporządzana w celu uświadomienia adresatom raportu jakie mogą być- konsekwencje, jeśli rekomendacje audytu nie zostaną zrealizowane. Wykorzystywana jest w sprawozdaniu. 160. Metoda ścieżki krytycznej (Czerwiński): – umożliwia optymalne zarządzanie harmonogramem poprzez kierowanie zasobów do tych etapów, które leżą na ścieżce krytycznej i decydują o terminowym zakończeniu projektu. 161. Diagram Ishikawy (Czerwiński): – ułatwia analizę przyczyn powstania problemu i określenia relacji między nimi. 162. Wykres Gantt’a (Czerwiński): – umożliwia zaprezentowanie w formie graficznej zaplanowanego czasu trwania poszczególnych czynności i monitorowanie harmonogramu. 163. Drzewo ryzyka (Czerwiński): – to graficzna prezentacja zdarzeń składających się na projekt, umożliwia identyfikację, analizę, zarządzanie i monitorowanie ryzyka realizacji projektu. 164. Nadzór właścicielski (Czerwiński): – sposób w jaki organizacje są kierowane i kontrolowane. Za nadzór odpowiedzialna jest Rada Nadzorcza. 165. Poziom ufności (Czerwiński): – wyrażone w procentach zaufanie audytora do zgodności wyniku próbkowania z rzeczywistym poziomem błędu w całej populacji. Poziom ufności nie jest liczony, tylko przyjmowany. 166. Precyzja (Czerwiński): – przedział, w którym wynik próbkowania będzie się zawierał z prawdopodobieństwem określonym poprzez poziom ufności. Precyzja nie jest liczona, tylko przyjmowana. 167. Maksymalny dopuszczalny poziom błędu (Czerwiński): – maksymalny błąd w danej populacji, który audytor gotów jest zaakceptować- i móc przy tym stwierdzić- , że cel audytu został zrealizowany. 168. Ryzyko alfa i beta to (Czerwiński): – alfa – ryzyko nie uznania prawidłowego wyniku, – beta – ryzyko uznania nieprawidłowego wyniku. 169. Kontrola detekcyjna (Czerwiński): – jest stosowana po zakończeniu procesu, dotyczy zdarzeń, które już zaszły. Polega na wykrywaniu zdarzeń, które odbiegają od przyjętych kryteriów. Stosujemy ją, gdy możemy zaakceptować- stratę. Ma cechy kontroli prewencyjnej. Przykłady: inwentaryzacja, przeliczenie gotówki w kasie. 170. Kontrola prewencyjna (Czerwiński): – jej celem jest zapobieganie niepożądanym rezultatom. Przykłady: podział obowiązków, autoryzacja. 171. Kontrola korekcyjna (Czerwiński): – jej celem jest korekta parametrów systemu, która zapobiegnie dalszemu powstawaniu wykrytych błędów. Przykład: kara dyscyplinarna. 172. Kontrola kierownicza (zarządcza) (Czerwiński): – jej celem jest zapewnienie, że zostaną osiągnięte założone cele. Przykłady: organizowanie szkoleń, przeglądy. 173. Państwowym funduszem celowym jest: – Narodowy Fundusz ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, – Fundusz Rozwoju Przemysłu, – NFI, – Fundusz jednostek Badawczo-Rozwojowych. 174. Funduszem przedakcesyjnym jest: – PHARE. 175. Wg Konstytucji dochodami JST są: – dochody własne, subwencja ogólna, dotacje celowe. 176. Wrażliwość177. dotyczy: – 178. Testy zgodności służą do: – 179. Kiedy metody analityczne są najbardziej skuteczne: – 180. Kiedy RM nie może uznać181. projektu ustawy za pilny: –Same procedury audytu wewnętrznego nie gwarantują zidentyfikowania wszystkich znaczących ryzyk 2000 Zarządzanie audytem wewnętrznym 2010 Planowanie Dyrektor ZAW powinien opracowywać plany oparte na analizie ryzyka, określające priorytety dla audytu wewnętrznego, zgodne z celami Organizacji 2010.A1 Plan pracy audytu wewnętrznego Audyt wewnętrzny jest najlepszym narzędziem do systematycznego upewniania się, że wszystko w organizacji działa zgodnie z założeniami. Bywa jednak rozumiany i przeprowadzany niewłaściwie, nie dając żadnej wartości, budząc w organizacjach złe emocje. Audyt ma być narzędziem wspomagającym a nie kontrolnym, przeszkadzającym i nic nie wnoszącym dla doskonalenia organizacji. AUDYT WEWNĘTRZNY – SZKOLENIE Wszystkich chcących pogłębić wiedzę z zakresu audytowania wewnętrznego zapraszamy na nasze szkolenie i kursy online, które przybliżą realne audytowanie firm produkcyjnych. Na szkoleniu dowiesz się jak wygląda audyt, pokażemy Ci rzeczywiste przykłady raportu z audytu oraz wraz z Tobą taki audyt przeprowadzimy. Dodatkowo otrzymasz niezbędne szablony raportów do audytów oraz checklist przygotowujących. AUDYTOWANIE A KONTROLA Często pomiędzy słowami audyt i kontrola stawiany jest znak równości, są to natomiast zupełnie inne działania. Kontrola jest poszukiwaniem niezgodności – cel znaleźć jak najwięcej problemów i UKARAĆ WINNYCH. Kontrola często jest niezapowiedziana i z góry nastawiona na znalezieniu niespełnienia wymagań. Może być wykonana bez zainteresowanych osób. Audyt natomiast polega na weryfikacji zgodności w oparciu o obiektywne dowody. Celem jest znalezienie dowodów zgodności a NIE doszukiwania się niezgodności. Audyt nie ocenia ludzi lecz funkcjonowanie systemu/procesu. Nie może się odbyć bez audytowanego. Jeśli zastanawiasz się jak powinno się mówić poprawnie audyt czy audit, to musisz wiedzieć, że obie formy są akceptowalne. “Audit” sugeruje działanie związane z systemami zarządzania, jest działaniem mającym wykazać zgodność systemu zarządzania z wymaganiami normy. Natomiast “audyt” jest stosowany w finansach – audyt finansowy, który jest działaniem kontrolnym. Przeprowadza się go kompleksowo, a nie wyrywkowo. RODZAJE AUDYTÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKCYJNYM Wewnętrzny Audyt (audit pierwszej strony), przeprowadzany przez organizację przez auditorów wewnętrznych dla samooceny swojego systemu, wyrobu, procesu. Audyt Dostawcy (zewnętrzny, drugiej strony) przeprowadzany przez organizację u swojego dostawcy, kooperanta w celu oceny jego zdolności jakościowych. Audyt certyfikujący (zewnętrzny, trzeciej strony) przeprowadzany przez niezależną w stosunku do auditowanego jednostkę. Uzyskana ocena jest z reguły podstawą do certyfikacji systemu organizacji. WEWNĘTRZNY AUDYT JAKOŚCI W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKCYJNYM – RODZAJE Audyt wewnętrzny systemów to okresowa weryfikacja, której celem jest potwierdzenie stabilności, efektywności, skuteczności i zgodności systemów zarządzania z wymaganiami określonymi w normach ISO 9001:2015, ISO audyt ma na celu wskazanie miejsc wymagających poprawy. Audyt wewnętrzny procesu/wyrobu to okresowa weryfikacja, której celem jest ocena efektywności i jakości procesów w zakresie wytwarzania produktów zgodnie z wewnętrznymi procedurami przedsiębiorstwa oraz w zależności od branży wymaganiami określonymi w normach i podręcznikach branżowych (np. w niemieckim przemyśle motoryzacyjnym audyt procesu przeprowadza się według podręcznika VDA – Tom 6: „Zarządzanie jakością w przemyśle motoryzacyjnym”, Część 3: „Audyt procesu”) . Aspekty środowiskowe i bezpieczeństwa pracy są również uwzględniane podczas audytu procesu. KIEDY PRZEPROWADZA SIĘ AUDYT WEWNĘTRZNY Regularnie rozpisuje się plan audytów na cały rok, wówczas audyt jest rutynowym działaniem wynikającym z rocznego nowy proces, produkt, dokonano optymalizacji istniejących procesów. W przypadku powtórnego audytu po audycie zakończonym niedostatecznie dobrym wynikiem, z klasyfikacją do powtórnego problem związany z bezpieczeństwem pracy, produktu lub środowiska. JAK POWINIEN PRZEBIEGAĆ AUDYT WEWNĘTRZNY W ZAKŁADZIE PRODUKCYJNYM Audyt przeprowadza się w kilku krokach pokazanych i opisanych poniżej: 1. Ustalenie daty i przebiegu audytu wewnętrznego Audytor wiodący ustala dokładna datę audytu, przebieg audytu, audytowane obszary/produkty/procesy wraz z osobami zainteresowanymi. 2. Przeprowadzenie audytu wewnętrznego Podczas audytu oceniany jest wybrany obszar/proces/produkt oraz zagadnienia z nim związane. Wszelkie stwierdzone niezgodności kwalifikuje się według poniższych ocen : niezgodność główna – stosuje się, gdy wymaganie nie zostało spełnione w zakresie całego audytowanego obszaru. niezgodność poboczna – stosuje się, gdy wymaganie nie zostało spełnione w części audytowanego obszaru. obserwacja – wymaganie nie jest spełnione dostatecznie, obecny sposób realizacji procesu wymaga działań korygujących, brak wprowadzenia działań, może prowadzić do niezgodności. potencjał do poprawy – stosuje się gdy wymaganie jest w przeważającym stopniu spełnione, ale są pola do poprawy. pozytywny aspekt – stosuje się gdy wymaganie jest godne do kontynuacji/zastosowania w innych obszarach działaniami Kryterium oceny wyników audytu np. według katalogu pytań VDA jest nieco inny. Jednak celowo nie omówię teraz tej kwalifikacji by uniknąć mieszania się informacji – powstanie osobny artykuł o audytowaniu procesu według VDA 3. Sporządzenie raportu z audytu wewnętrznego Zadanie należy do audytora wiodącego, który bezpośrednio po przeprowadzonym audycie wraz z audytorem wspomagającym sporządza raport z audytu. 4. Rozesłanie raport z audytu Audytor wiodący po sporządzeniu raportu, przesyła go do uczestników audytu. 5. Zdefiniowanie działań do niezgodności wykrytych podczas audytu wewnętrznego Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za proces/produkt podlegający audytowi definiuje działania do stwierdzeń zapisanych w raporcie. Działania korygujące definiowane są włącznie z zakresami odpowiedzialności i terminem wykonania w ciągu 10 dni roboczych. 6. Ocena skuteczności wprowadzonych działań Osoba odpowiedzialna, wyznaczona w raporcie ( zwykle Pełnomocnik ds. systemów zarządzania jakością) sprawdza skuteczności wprowadzonych działań oraz swoje wyniki obserwacji nanosi na raport z audytu. JAK AUDYTOWAĆ Stosować podejście oparte na dowodach. Możliwe do zweryfikowania spostrzeżenia, zapisy lub stwierdzenia faktów. Obiektywny dowód jest oparty na wywiadach, badaniu dokumentów, obserwacji działań i warunków, wyników pomiarów i bieżąco informować o wynikach. Należy stale informować audytowanego o wynikach i postępie wyciągać nieuzasadnionych wniosków. Jasno przedstawić stwierdzony stosować uogólnień, przesadności, sprzecznych znaną odnośniki do wymagania. PROWADZENIE AUDYTU – RODZAJE ZADAWANYCH PYTAŃ Kilka przykładów: JAK?, JAKIE?, W JAKI SPOSÓB? Jak nanoszone są poprawki do tych dokumentów? Jakie obszary ma Pan na myśli? W jaki sposób wykonuje Pan to badanie?CO? Co składa się na przegląd systemu zarządzania?KIEDY? Kiedy wiemy, że spełnione są wymagania tej procedury? ZASADY AUDYTOWANIA Rzetelność – podstawa profesjonalizmu Uczciwość, sumienność, odpowiedzialność, bezstronność, kompetencja Uczciwe przedstawianie wyników – dokładnie i zgodnie z prawdą Należyta staranność zawodowa – pracowitość i rozsądek Poufność – bezpieczeństwo informacji Dyskrecja, poprawne obchodzenie się z wrażliwymi i poufnymi informacjami Niezależność – podstawa bezstronności i obiektywności wniosków Podejście oparte na dowodach – dowód ma być weryfikowalny; WYNIKI AUDYTU – NAJCZĘSTSZE BŁĘDY Nieuzasadnione wnioski Brak określenia wymagań Używane słowa: wydaje mi się, czasami, trochę, nie wszystkie, ostatnio, niektórzy, słabe, rozwiązań Uczenie audytowanych procedurNieumiejętność właściwego zaplanowania auditu w oparciu o zebrane dane wejściowe w tym ustalenia CELU audituNiewłaściwa postawa w tym komunikacja Niedotrzymanie dyscypliny czasowej. PROWADZENIE AUDYTU Nie należy dzielić się z audytowanym gotowymi należy uczyć audytowanych nie jest oceniany na podstawie ilości znalezionych niezgodności. Należy przyznać się do popełnionego błędu. Należy patrzeć co robią należy rozmawiać tylko z kierownikiem Szczegółowe wytyczne do audytowania znajdziesz w normie PN-EN ISO 19011:2018-08 . ZGODNOŚĆ CZY NIEZGODNOŚĆ Przed przekazaniem informacji audytowanemu należy podjąć decyzję odnośnie tego czy dany przypadek jest niezgodnością czy nią nie jest. Niezgodność występuje tylko wtedy, gdy spełnione są dwa warunki: Istnieje wymaganie. Istnieje obiektywny dowód na niespełnienie wymagania Audytowanie nie jest proste jak mogłoby się wydawać. Do prawidłowego przeprowadzenia audytu należy mieć bardzo rozległą wiedzę. Audytor wiodący musi posiada wiedzę z zakresu norm ISO 9001, 14001, IATF i innych norm i procedur obowiązujących w przedsiębiorstwie, wymagań prawnych, zakładowych oraz sposobu przeprowadzania audytów potwierdzoną certyfikatem. W zakładach produkcyjnych obowiązki audytorów wewnętrznych pełnią zwykle Pełnomocnicy ds. SZJ, Inżynierowie jakości, specjaliści ds. jakości, często również sami kierownicy działów jakości. Chcesz wiedzieć więcej? Napisz do nas – tutaj lub na LinkedIn. Analiza procedur szczegółowych oraz praktyki ich stosowania z uwzględnieniem zakresu audytu klinicznego wewnętrznego określonego w § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2022 r. Dzisiaj bierzemy się za kolejne zagadnienie z ankiety Subskrybentów newslettera. Kuba wskazał następujący problem: „Niezrozumiałość zagadnień dot. przebiegu auditu, ustalenie zgodności lub niezgodności” W kwestii formalnej, rozpocznę od terminów „audyt” i „audit”. Ja używam słowa audyt, ponieważ jest to forma zaakceptowana przez Radę Języka Polskiego. Oczywiście jeśli Ty chcesz stosować formę „audit”, to nic nie stoi na przeszkodzie 🙂 Czym jest audyt? Audyt jest poszukiwaniem dowodów na zgodność z wymaganiami. Czyli w teorii czymś przeciwnym do kontroli. W tej drugiej bowiem chodzi o to, aby sprawdzić czy istnieją nieprawidłowości. O jakie akie wymagania chodzi? wymagania prawne, wymagania systemowe oraz inne wymagania, do których przestrzegania dany zakład się zobowiązał w swojej polityce. Co to dokładnie znaczy: dowód zgodności z wymaganiami? To znaczy, że jeżeli np. prawo wymaga prowadzenia rejestru wypadków przy pracy, to audytor będzie chciał zobaczyć, że istnieje zgodność z tym wymogiem i ten dokument jest w zakładzie prowadzony. Innym przykładem może być to, że norma, np. OHSAS 18001 wymaga wdrożenia procedur planów reagowania na awarie. Zakład więc musi takie procedury mieć i audytor będzie szukał dowodów na spełnienie tego zapisu. Może też być tak, że jakieś zagadnienie nie jest uregulowane prawem, ale zakład zobowiązał się do jego przestrzegania. Np. niezależnie od wyniku, będzie wykonywał badanie czynnika rakotwórczego w środowisku pracy co miesiąc. W tej sytuacji audytor również będzie dochodził czy to zobowiązanie zakład wykonuje. Po co przeprowadza się audyty? Audyt ma na celu sprawdzenie czy system zarządzania BHP działa, czy jest zgodny z założeniami i wymaganiami normy oraz czy jest skuteczny w realizacji polityki i celów w zakresie BHP, które zakład sobie wytyczył. Wyniki audytów są też informacją dla najwyższego kierownictwa funkcjonowaniu systemu zarządzania w zakładzie. Kto może audytować? Konkretnych wymogów nie znajdziesz. Ale z pewnością musi to być osoba odpowiednio przygotowana. Odpowiednio, czyli jak? Każdy zakład musi indywidualnie określić jakie kompetencje powinni mieć audytorzy. Z uwagi na cel audytu, logiczne jest to, że audytor musi mieć wiedzę z zakresu przepisów BHP, założeń normy oraz organizacji i procedur zakładu. Zgodność i niezgodność Jeśli audyt wykaże w jakimś obszarze zgodność, to super. Znaczy, że wszystko jest w porządku. Jeśli jednak dojdzie do sytuacji, w której jakiś obowiązek nie jest spełniony (czyli nie ma dowodu na potwierdzenie zgodności), powstaje niezgodność. Wtedy też należy wdrożyć działania korygujące i zapobiegawcze. Jaka jest różnica między działaniami korygującymi a zapobiegawczymi Znalazłam bardzo fajne porównanie tych dwóch rodzajów działań na stronie Przykład działania korygującego:Sytuacja: Wracamy do domu. Spod drzwi łazienki wypływa woda. Otwieramy drzwi i zastajemy zalaną łazienkę. Ze ściennego zaworu pralki woda leje się niezgodność: Lejąca się woda (zawór ścienny powinien zabezpieczać przed taką sytuacją),Korekcja: Zakręcenie głównego zaworu wody (woda przestanie się lać),Działanie korygujące: Wymiana zaworu ściennego na nowy (stary się zepsuł, co było przyczyną niezgodności) Przykład działań zapobiegawczych:Sytuacja: Wyjeżdżamy na wycieczkę. Mamy piękną nową łazienkę i nie chcielibyśmy po powrocie zastać zalanego niezgodność: Uszkodzenie ściennego zaworu pralki (potencjalna możliwość zalania łazienki wodą)Działanie zapobiegawcze 1: Sprawdzić stan zaworu od pralki przed zapobiegawcze 2: Zakręcić główny zawór wody przed wyjazdem. Powiązane wpisy: Jak napisać procedurę Obowiązki osób kierujących pracownikami w zakresie BHP Obowiązki pracownika w zakresie BHP Jak szukać pracy w BHP, kiedy dopiero zaczynasz?
Definicja audytu wewnętrznego – zmiana podejścia Aby móc zgłębić istotę audytu wewnętrznego, należałoby cofnąć się do jego początków. Współczesny audyt wewnętrzny ukształtował się w roku 1941, kiedy to w Stanach Zjednoczonych utworzono Instytut Audytorów Wewnętrz- nych – The Institute of Internal Auditors (dalej IIA).
Zobacz prace podzielone tematami: 01 - Administracja 02 - Analiza: ekonomiczna, finansowa, wskaźnikowa 03 - Bankowość, Kredyty 04 - Bezrobocie 05 - Bezpieczeństwo i Higiena Pracy 06 - Biznes plany 07 - Budownictwo i Architektura 08 - Budżet: miasta, powiatu, gminy, państwa 09 - Controlling 10 - Koszty, Audyt 11 - Pielęgniarstwo, Fizjoterapia, Dietetyka, Farmacja i Medycyna 12 - Faktorinng, Outsourcing 13 - Finanse 14 - Gastronomia, Hotelarstwo 48 - Historia 46 - Informatyka, Internet 15 - Inwestycje, MŚP 16 - Joint Venture, Prywatyzacja, BIZ 17 - Jakość 18 - Komunikacja społeczna 19 - Leasing 47 - Literatura 20 - Negocjacje, Konflikty 21 - Nieruchomości 22 - Marketing, Promocja, Reklama, Produkt 23 - Mechanika, Motoryzacja 24 - Ochrona Środowiska, Ekologia 25 - Pedagogika 26 - Podatki 27 - Politologia, Terroryzm, Dziennikarstwo 28 - Prawo, Przestępczość 29 - Psychologia 30 - Public relations 31 - Rachunkowość 32 - Resocjalizacja 33 - Rolnictwo 34 - Rynki finansowe, Instrumenty finansowe, Giełda 35 - Samorządy 36 - Socjologia 37 - Stosunki międzynarodowe, Handel zagraniczny 38 - Transport, Logistyka, Dystrybucja 39 - Turystyka, Agroturystyka 40 - Ubezpieczenia, Emerytury, Renty, Służba zdrowia 41 - Unia Europejska, Unia Walutowa, Euro, Fundusze Unijne 42 - Wychowanie fizyczne 43 - Zarządzanie, Organizacja, ZZL: Rekrutacja, Selekcja, Szkolenia, Motywowanie, Wynagradzanie, Ocenianie 44 - Strategie 45 - Inne 00 - Pokaż wszystkie prace Numer pracy: 13533 Temat pracy: Podstawy prawne audytu wewnętrznego Liczba stron: 56 Spis treści / plan pracy: Wstęp......... 8 Rozdział I Audyt wewnętrzny jako element działalności gospodarczej Pojęcie i geneza audytu wewnętrznego.........10 Pojęcie audytu wewnętrznego......... .10 Audyt wewnętrzny na przestrzeni wieków.........13 Audyt wewnętrzny w Polsce .........16 Klasyfikacja audytu wewnętrznego.........19 Zdania i funkcje audytu wewnętrznego w przedsiębiorstwie.........22 Zadania audytu.........22 Funkcje audytu wewnętrznego.........23 Rozdział II Wymogi prawne i personalne audytu wewnętrznego Międzynarodowe standardy audytu wewnętrznego.........25 Kwalifikacje audytora wewnętrznego.........28 Obowiązki i zadania audytora wewnętrznego.........29 Obowiązki audytora wewnętrznego.........29 Zadania audytora wewnętrznego .........30 Analiza ryzyka elementem pracy audytora wewnętrznego.........32 System oceny i pracy audytora .........36 Rozdział III Wytyczne związane z realizacją audytu wewnętrznego Ocena i identyfikacja obszaru ryzyka w audycie.........38 Planowanie audytu wewnętrznego.........40 Roczny plan audytu.........40 Realizacja zadań audytowych.........42 Zebranie faktów i ich ocena.........45 Sprawozdanie z zadania audytowego.........48 Czynności sprawdzające audyt wewnętrzny.........51 Podsumowanie.........53 Literatura.........55 Źródła .........56 Spis tabel i rysunków.........56 Zamawiam: całą pracę Wartość zamówienia: PLN Twój e-mail: KAW komórka audytu wewnętrznego, ustawa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 855, z późn. zm.), rozporządzenie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie audytu wewnętrznego oraz informacji o pracy i wynikach tego audytu (Dz. U. z 2015 r. poz. 1480),Ciąg dalszy serii pt. „Praktyczne zastosowanie metody 8D … Tym razem prezentujemy jak powinien wyglądać formularz raportu 8D”: część 1 część 2 część 3 część 4 część 5 część 6 część 7 VI. Raporty 8D w formie podstawowej i z rozbudowaną liczbą pytań Rozwiązanie problemu metodą 8D i jego poszczególne etapy, dokumentowane jest na bieżąco na odpowiednim formularzu określanym jako raport 8D, który oprócz formy podstawowej (Rys. 2) może w wielu przypadkach przyjąć postać rozbudowanej listy pytań (Rys. 3). W trakcie każdego etapu uzupełniana jest dokumentacja przeprowadzanych działań, a także często dodatkowo dołączane są odpowiednie załączniki jak zdjęcia, analizy parametrów, materiałowe itp. W przepadku reklamacji raport 8D musi być przesyłany do klienta, w trakcie realizacji poszczególnych etapów w ściśle określonych odstępach czasu. Zwyczajowo wysyłany jest on po 1, 5 oraz po 20 dniach lub po zamknięciu raportu. Po 1 dniu obowiązkowo trzeba wysłać uzupełniony raport 8D o etapy minimum od 1D do 3D, po 5 dniach muszą w nim być już ujęte rozwiązania dla przedziału od 1D do 7D, natomiast po 20 dniach lub ewentualnie po zakończeniu raport 8D musi być już kompletny i zakończony, włącznie z weryfikacją skuteczności działań zapobiegawczych, wszystkimi załącznikami i oceną pracy zespołu. Przykład raportu 8D w formie podstawowej Przykład raportu 8D w formie rozbudowanej listy pytań Przykład raportu 8D z rozbudowaną liczbą pytań stosowanego do realizacji działań korygujących i zapobiegawczych w Zintegrowanym Systemie Zarządzania według norm ISO 9001, ISO 14001 oraz ISO 50001 zostanie przedstawiony w kolejnej części tego opracowania. VII. Wnioski Metoda 8D to metoda pracochłonna i angażuje znaczną ilość pracowników, jednak przynosi bardzo wiele skutków pozytywnych i powoduje, że większość problemów, które się pojawiły, w przyszłości się nie powtórzą, a liczba błędów i reklamacji znacznie spadnie. Skrupulatne stosowanie tej metody doprowadza w większości przypadków do bardzo dużej poprawy ogólnej jakości wyrobów czy usług. Ma to zdecydowany wpływ na rytmiczność produkcji, postrzeganie firmy przez klientów oraz na jej wyniki finansowe. Źródło: Norma PN-EN ISO 9001:2009; Systemy zarządzania jakością – Wymagania, Norma PN-EN ISO 14001:2005; Systemu zarządzania środowiskowego – Wymagania i wytyczne stosowania, Norma PN-EN ISO 50001:2012; Systemy zarządzania energią – Wymagania i zalecenia użytkowania, Autor: Bartosz Gamza Kolejne części opracowania znajdziesz w poniższych linkach: część 1 część 2 część 3 część 4 część 5 część 6 część 7 część 8 Masz pytania związane z Systemem Zarządzania? Koniecznie dołącz do grupy na Facebooku ISO Poland. Twoje pytania na pewno nie zostaną bez odpowiedzi.
1. Kierownik komórki audytu wewnętrznego do końca stycznia następnego roku składa Staroście sprawozdanie z prowadzenia audytu wewnętrznego, zawierające w szczególności: 1) informacje o zadaniach audytowych, monitorowaniu realizacji zaleceń oraz czynnościach sprawdzających, wraz z odniesieniem do planu audytu,